Dữ liệu recovery với 5 bước step-by-step

Khôi phục dữ liệu từ ổ cứng là một quá trình không chỉ quan trọng mà còn khó khăn khi có nguy cơ mất thông tin quan trọng. Việc mất mát dữ liệu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, từ hỏng hóc phần cứng đến lỗi phần mềm hoặc đơn giản chỉ là sự vô ý xóa nhầm. Trong bài viết này, cùng tìm hiểu về những nguyên nhân gây mất dữ liệu ổ cứng SSD và cách khôi phục dữ liệu ổ cứng hiệu quả bằng Recuva

Nguyên nhân gây mất dữ liệu

Nguyên nhân gây mất dữ liệu là những yếu tố dẫn đến tình trạng dữ liệu bị mất đi hoặc không thể truy cập được. Nguyên nhân gây mất data có thể được chia thành hai nhóm chính: nguyên nhân khách quan và nguyên nhân chủ quan.

Hỏng phần cứng

Lỗi NAND Flash Memory

Hỏng phần cứng lỗi NAND Flash Memory là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây mất data. NAND Flash Memory là loại bộ nhớ flash được sử dụng trong các thiết bị lưu trữ như ổ cứng SSD, thẻ nhớ,… Loại bộ nhớ này có cấu tạo gồm các ô nhớ (cell) được kết nối với nhau theo một mạng lưới. Mỗi ô nhớ có thể lưu trữ một bit dữ liệu.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lỗi NAND Flash Memory, chẳng hạn như:

• Tác động vật lý: Lỗi NAND Flash Memory có thể xảy ra do tác động vật lý như rơi rớt, va đập, rung lắc,… Các tác động vật lý này có thể làm hỏng các ô nhớ, khiến data bị mất hoặc không thể truy cập được.
• Lão hóa tự nhiên: NAND Flash Memory có tuổi thọ giới hạn. Theo thời gian, các ô nhớ sẽ bị lão hóa và có thể dẫn đến lỗi.
• Lỗi thiết kế, sản xuất: Lỗi thiết kế, sản xuất của nhà sản xuất cũng có thể là nguyên nhân gây lỗi NAND Flash Memory.

Khi xảy ra lỗi NAND Flash Memory, data có thể bị hỏng, mất mát hoặc truy cập bị gián đoạn. Các vấn đề như sự giảm chất lượng của các ô nhớ (cell) hay sự mất mát data do lão hóa của các ô nhớ này đều có thể dẫn đến tình trạng mất dữ liệu.

Để giảm thiểu nguy cơ mất dữ liệu do hỏng phần cứng lỗi NAND Flash Memory, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Sử dụng các thiết bị lưu trữ chất lượng cao, đến từ các thương hiệu uy tín.
• Tránh tác động vật lý lên các thiết bị lưu trữ.
• Sao lưu dữ liệu thường xuyên.

Lỗi Controller

Hỏng phần cứng lỗi Bộ điều khiển (Controller) là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất data. Bộ điều khiển là một thành phần quan trọng trong các thiết bị lưu trữ, chịu trách nhiệm quản lý và điều khiển hoạt động của các thành phần khác của thiết bị, chẳng hạn như ổ cứng, thẻ nhớ,…

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lỗi Bộ điều khiển, chẳng hạn như:

• Tác động vật lý: Lỗi Bộ điều khiển có thể xảy ra do tác động vật lý như rơi rớt, va đập, rung lắc,… Các tác động vật lý này có thể làm hỏng các linh kiện bên trong Bộ điều khiển, khiến Bộ điều khiển không thể hoạt động bình thường.
• Lão hóa tự nhiên: Bộ điều khiển cũng có tuổi thọ giới hạn. Theo thời gian, các linh kiện bên trong Bộ điều khiển sẽ bị lão hóa và có thể dẫn đến lỗi.
• Lỗi thiết kế, sản xuất: Lỗi thiết kế, sản xuất của nhà sản xuất cũng có thể là nguyên nhân gây lỗi Bộ điều khiển.

Khi xảy ra lỗi Bộ điều khiển, data có thể bị mất hoặc không thể truy cập được. Các vấn đề như Bộ điều khiển không thể giao tiếp với ổ cứng, thẻ nhớ,… đều có thể dẫn đến tình trạng mất dữ liệu.

Để giảm thiểu nguy cơ mất data do hỏng phần cứng lỗi Bộ điều khiển, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:

• Sử dụng các thiết bị lưu trữ chất lượng cao, đến từ các thương hiệu uy tín.
• Tránh tác động vật lý lên các thiết bị lưu trữ.
• Sao lưu dữ liệu thường xuyên.

Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy Bộ điều khiển có thể bị lỗi:

• Thiết bị lưu trữ không thể khởi động hoặc hoạt động bình thường.
• Thiết bị lưu trữ phát ra tiếng ồn lạ.
• Thiết bị lưu trữ xuất hiện các lỗi khi truy cập dữ liệu.
• Thiết bị lưu trữ không thể truy cập được dữ liệu.

Lỗi phần mềm và hệ điều hành

Phần mềm không tương thích:

Sự không tương thích giữa ổ cứng SSD và các phần mềm không chỉ có thể làm giảm hiệu suất, mà còn có thể dẫn đến tình trạng mất data

Lỗi hệ điều hành:

Những vấn đề như hệ điều hành không nhận diện được ổ cứng SSD hoặc ghi đè lên data cũ có thể dẫn đến mất mát thông tin.

Xóa dữ liệu nhầm

Nguyên nhân từ người dùng: 

Lỗi ổ cứng do người dùng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây mất data. Lỗi này có thể xảy ra do nhiều hành vi của người dùng, chẳng hạn như:

• Xóa nhầm, format nhầm dữ liệu: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây mất data. Người dùng có thể xóa nhầm data do vô tình hoặc do nhầm lẫn. Người dùng cũng có thể format nhầm ổ cứng, dẫn đến xóa tất cả data trên ổ cứng.
• Cài đặt lại hệ điều hành mà không sao lưu dữ liệu: Khi cài đặt lại hệ điều hành, tất cả data trên ổ cứng sẽ bị xóa. Do đó, người dùng cần sao lưu data trước khi cài đặt lại hệ điều hành.
• Sử dụng các phần mềm độc hại, mã độc: Các phần mềm độc hại, mã độc có thể tấn công ổ cứng và gây ra lỗi.
• Không thực hiện các biện pháp bảo mật dữ liệu: Người dùng không thực hiện các biện pháp bảo mật data, chẳng hạn như tạo mật khẩu mạnh, sử dụng phần mềm diệt virus,… có thể dẫn đến mất data do bị hack hoặc tấn công.

Quy trình xóa dữ liệu:

Tác động của yếu tố môi trường

Nhiệt độ và độ ẩm:

Nhiệt độ và độ ẩm là hai yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tuổi thọ và hiệu suất của ổ cứng. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp có thể gây ra các lỗi vật lý, khiến ổ cứng bị hỏng. Độ ẩm cao có thể gây ra các lỗi điện tử, khiến ổ cứng bị hỏng data.

Nhiệt độ

Ổ cứng được thiết kế để hoạt động trong khoảng nhiệt độ từ 5 đến 55 độ C. Nhiệt độ quá cao có thể khiến các thành phần bên trong ổ cứng bị giãn nở, dẫn đến các lỗi vật lý

Nhiệt độ quá thấp cũng có thể gây hại cho ổ cứng. Nhiệt độ quá thấp có thể khiến các thành phần bên trong ổ cứng bị co lại, dẫn đến các lỗi vật lý

Độ ẩm

Ổ cứng được thiết kế để hoạt động trong môi trường có độ ẩm tương đối từ 20 đến 80%. Độ ẩm cao có thể gây ra các lỗi điện tử, khiến ổ cứng bị hỏng data.

Để giảm thiểu nguy cơ hỏng ổ cứng do nhiệt độ và độ ẩm, bạn nên lưu ý những điều sau:

• Tránh để ổ cứng ở những nơi có nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. Nhiệt độ lý tưởng để bảo quản ổ cứng là từ 20 đến 25 độ C.
• Tránh để ổ cứng ở những nơi có độ ẩm cao. Độ ẩm lý tưởng để bảo quản ổ cứng là từ 40 đến 60%.
• Nếu bạn phải để ổ cứng ở những nơi có nhiệt độ hoặc độ ẩm cao, bạn nên sử dụng các thiết bị bảo vệ như túi chống sốc hoặc hộp đựng chống ẩm.

Va đập và rung động:

Tiêu chí lựa chọn công cụ khôi phục dữ liệu ổ cứng

Hướng dẫn khôi phục dữ liệu với Recuva

• Recuva (phát âm “re·cov·ah”) là một phần mềm phục hồi dữ liệu miễn phí, được phát triển bởi Piriform Software Ltd (nhà phát triển phần mềm CCleaner phổ biến) , và chạy trên các hệ điều hành từ Microsoft Windows 2000 trở lên.
• Phần mềm này có thể phục hồi những tập tin bị xóa vĩnh viễn và được hệ điều hành coi là không gian trống. Recuva có thể khôi phục các tệp đã bị xóa khỏi ổ đĩa cứng, ổ flash USB, thẻ nhớ, trình phát phương tiện di động hoặc tất cả các phương tiện lưu trữ truy cập ngẫu nhiên với một hệ thống tệp được hỗ trợ.

• Recuva được mô tả như là “một công cụ hiệu quả để phục hồi hoặc cứu những tập tin mà chúng ta đã đưa vào thùng rác và xóa đi, trong quá khứ. Chương trình làm việc với cả hai hệ thống tập tin FAT và NTFS. Ngoài ra nó còn có thể phục hồi cấu trúc thư mục và tự động đổi tên tập tin khi cố phục hồi hai tập tin cùng tên.
• Cũng như những chương trình phục hồi tập tin khác, Recuva làm việc bằng cách tìm dữ liệu chưa được tham chiếu, nhưng nếu hệ điều hành đã ghi đè dữ liệu mới lên tập tin đã bị xóa thì sẽ không có khả năng phục hồi lại tập tin đó

Bước 1: Tải và cài đặt Recuva

• Các bạn tải và cài đặt phiên bản mới nhất của Recuva tại trang CCleaner (Tại đây) cũng là phần mềm của nhà phát triển Piriform Software Ltd

• Sau khi tải về và chạy cài đặt, giao diện đầu tiên sẽ là bảng chọn lựa ngôn ngữ và lựa chọn các tuỳ chọn khi setup (hình dưới)

• Sau khi bấm Install và chạy setup hoàn tất sẽ hiện lên thông báo như sau:

• Vậy là xong bước đầu cài đặt hoàn tất Recuva

Bước 2: Chọn Loại File Cần Khôi Phục

• Mở Recuva lên, ở bước đầu tiên Chúng Ta sẽ chọn file cần khôi phục như hình sau và hãy chọn file theo nhu cầu hoặc để ALL

Bước 3: Chọn Vị Trí Cần Quét

• Ở tab tiếp theo là File Location là để Chúng Ta chọn lựa vị trí cần quét. Ví Dụ: mình vừa xoá file ở thùng rác, nên sẽ chọn Recycle Bin

• Đến tab tiếp theo sẽ lựa chọn cách Scan. Chương trình sẽ có 2 chế độ quét tìm dữ liệu là: Quét thông thường và Quét sâu, kĩ hơn (Deep Scan)
• Quét sâu, kĩ hơn thì mất nhiều thời gian so với Quét thông thường nhưng hiệu quả hơn.
• Bạn nên thực hiện chế độ Quét thông thường trước, nếu không được kết quả như mong muốn thì lúc đấy bạn quay lại tích vào Bật quét sâu, kĩ hơn.

Nhấn nút Bắt đầu (Start) để tiến hành quét dữ liệu.

Bước 4: Xem Kết Quả Quét

Tùy vào lượng dữ liệu mà thời gian quét nhanh hay chậm. Khi quét xong chương trình sẽ liệt kê các file bị xóa được thể hiện ở các màu cụ thể như:

• Màu xanh lá cây: Khôi phục dữ liệu hoàn toàn.
• Màu đỏ: Không thể khôi phục dữ liệu bị xóa.
• Màu vàng: Khả năng khôi phục dữ liệu bị xóa thấp.

Sau đó bạn tích chọn những file cần khôi phục lại rồi nhấn vào nút (Restore) Phục hồi bên dưới thì chương trình sẽ lấy lại cho bạn những dữ liệu cần thiết. (Hình bên dưới).

Trường hợp nếu chỉ lựa chọn dạng file hình thì sẽ hiển thị hình ảnh để mình xem.

Còn nếu chọn All File thì sẽ như sau:

Bước 5: Chọn và Khôi Phục Dữ Liệu

Sau khi chọn được file cần và bấm Recover để phục hồi dữ liệu , Chúng Ta chọn lựa vị trí Location để lưu file khi phục hồi là hoàn tất

Vậy là các bạn đã có thể phục hồi dữ liệu 1 cách nhanh và đơn giản nhất chỉ với 5 bước, cảm ơn các bạn đã xem bài

P.A Việt Nam tiên phong trong thị trường Internet & Web.
Là nhà đăng ký tên miền lớn nhất Việt Nam. Chuyên nghiệp trong lĩnh vực Tên miền, Website, Email, Server, Thiết kế Web.

Thông tin kiến thức vps-dedicated-colocation tại: https://kb.pavietnam.vn/category/vps-dedicated-colocation
Đăng ký dịch vụ P.A Việt Nam: https://www.pavietnam.vn/
P.A Việt Nam cung cấp đa dạng cấu hình VPS và Dedicated tại: Cloud Server –  Cloud Server Pro  –  Máy Chủ Riêng
Tham khảo các Ưu đãi hiện có tại: https://www.pavietnam.vn/vn/tin-khuyen-mai/
Facebook: https://www.facebook.com/pavietnam.com.vn